Historia
INSTYTUT SZTUK WIZUALNYCH
Istotne tło dla historii działalności badawczo-artystycznej i dydaktycznej Instytutu Sztuk Wizualnych UJK w Kielcach stanowi przeszłość kulturowa regionu świętokrzyskiego, m.in. działalność w tutejszych plenerach wybitnych polskich malarzy XIX w. (m.in.. A. Brygierskiego, R. Radziewicza, J. Brandta, A. Kędzierskiego, J. Szermentowskiego, W. Maleckiego). Późniejsze środowisko artystów doprowadziło do powstania w 1945 r. Wojewódzkiej Szkoły Rzemiosł Artystycznych w Kielcach (przekształconej w 1949 r. w Państwowe Liceum Technik Plastycznych). Coraz liczniej podejmująca kształcenie artystyczne młodzież, oczekiwała oferty edukacyjnej również na poziomie studiów wyższych.
W 1989 r. w ramach ówczesnego Wydziału Pedagogicznego WSP im. Jana Kochanowskiego utworzono Zakład Wychowania Estetycznego, którego celem była organizacja kształcenia i badanie wpływu sztuki na procesy wychowawcze. Konsekwentna współpraca kilkuosobowego zespołu z dr. Czesławą Gierak (później profesorem Akademii Świętokrzyskiej) na czele, szybko przyniosła widoczne efekty, owocując licznymi publikacjami naukowymi, znaczącą działalnością artystyczną pracowników, przynosząc dynamiczny rozwój kadrowy, stanowiąc trzon organizacyjny i zaplecze kadrowe kierunku Pedagogika z plastyką.
W 1995 r. jednostka została przekształcona w Zakład Wychowania Estetycznego i Kształcenia Plastycznego, osadzona w strukturze Instytutu Edukacji Wczesnoszkolnej i przeniesiona do samodzielnego budynku przy ul. Okrężnej 4.
Dn. 20.06.2000 r., na mocy Uchwały Senatu Uczelni został utworzony Instytut Edukacji Plastycznej, w skład którego weszły: Zakład Historii Sztuki i Estetyki (z pracowniami: historii sztuki i estetyki, kultury języka i integracji sztuk, metodyki edukacji plastycznej i praktyk pedagogicznych) i Zakład Kształcenia Plastycznego (z pracowniami: malarstwa, rzeźby, grafiki warsztatowej, struktur wizualnych). Intensywnie rozwijano działalność w zakresie organizacji wystaw, plenerów stymulujących indywidualny rozwój artystyczny pracowników, a także kształcenie na kierunku Pedagogika z plastyką, w systemie studiów dziennych i zaocznych oraz ramach różnych form studiów podyplomowych. W 1999 r. uruchomiono kierunek Wychowanie plastyczne, który w 2000 r. przemianowano na Edukację artystyczną w zakresie sztuk plastycznych, stopniowo zastępując dotychczasową Pedagogikę z plastyką. Konsekwencją zmian był nowy program studiów akcentujący kształcenie artystyczne, ze skutkiem powołania specjalności w zakresie malarstwa, rzeźby i grafiki, procesem dyplomowania obejmującym przygotowanie pracy teoretycznej i praktycznej w dowolnie wybranej przez studenta pracowni artystycznej. Absolwenci kierunku otrzymali prawo do tytułu magistra sztuki. Wszystko to znalazło to odbicie we wzroście atrakcyjności studiów.
Ważnym wydarzeniem w historii jednostki było powstanie w 2002 r. Akademickiej Galerii Sztuki, która w latach 2008-2021 funkcjonowała pod nazwą Galeria XS. Inicjatywa ta szybko stała się znanym do społeczności lokalnej miejscem nie tylko bezpośrednich obserwacji zmieniających się tendencji w sztuce współczesnej, ale i twórczych dyskusji, konfrontacji różnorodnych koncepcji artystycznych. Prowadząc ożywioną działalność wystawienniczą do dzisiaj, pełni trudną do przecenienia rolę w bieżącym obserwowaniu złożonych procesów w relacji: twórca – odbiorca.
Kolejne przeniesienie siedziby IEP miało miejsce w końcu roku ak. 2003/2004 do 3-kondygnacyjnego budynku dawnej szkoły zawodowej, dostosowanego do podstawowych potrzeb kształcenia plastycznego. Powstały pracownie rzeźby, rysunku, malarstwa, grafiki warsztatowej, multimediów i aula wykładowa. Ewolucji ulegała także struktura organizacyjna jednostki – powołano – Zakład Rysunku (kierownik: prof. Władysław Szczepański), Zakład Grafiki (kierownik: przew. kw. II st. Tomasz Sikorski, prof. AŚ.), Zakład Malarstwa (kierownik: prof. Ewa Pełka), Zakład Rzeźby (kierownik: przew. kw. st. Halina Stawowy-Dombrowska, prof. AŚ). Utworzenie nowych zakładów możliwe było dzięki systematycznemu rozwoju kadry.
W 2005 r. zainaugurował działalność Instytut Sztuk Pięknych. Fakt ten stał się, ukoronowaniem wieloletnich dążeń artystów-pedagogów związanych z Wydziałem Pedagogicznym i Artystycznym.
W 2007 r. Centralna Komisja ds. Stopni i Tytułów Naukowych w oparciu o działalność badawczo-artystyczną i dydaktyczną kadry ISP przyznała Radzie WPiA uprawnienia do nadawania stopnia doktora sztuk plastycznych w zakresie sztuk pięknych, czego konsekwencją były uruchomione 01.10.2012 r. studia doktoranckie w dyscyplinie sztuki piękne.
W 2010 r. w ramach jednostki uruchomiono kierunek Wzornictwo, którego powstanie było wynikiem współpracy Uczelni z Urzędem Miasta w Kielcach i lokalnymi instytucjami, m.in. Kieleckim Parkiem Technologicznym.
Wraz z reorganizacją Uczelni, z dniem 1 listopada 2019 r. powołano Wydział Sztuki, w skład którego wchodzą wyodrębnione z wcześniej funkcjonującego Wydziału Pedagogicznego i Artystycznego i pod zmienioną nazwą: Instytut Sztuk Wizualnych i Katedra Muzyki. Decyzja o powstaniu jednostki wiąże się z koniecznością zapewnienia autonomii organizacji kształcenia na kierunkach artystycznych w dyscyplinach sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki oraz sztuki muzyczne, sprzyjających warunków do ich rozwoju. Z kolei w latach 2020-2021 na poziomie Uczelni podjęto decyzje odnośnie budowy nowej siedziby, zapewniającej pełne profesjonalne warunki do kształcenia w obszarze sztuk plastycznych, wzornictwa i muzyki, której lokalizację zaplanowano na terenie kampusu UJK.
W 2022 roku Instytut Sztuk Wizualnych uzyskał w trakcie ewaluacji jedną z najwyższych kategorii naukowych A w dyscyplinie sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki. Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych sprawdzający jakość badań prowadzonych w Polsce dokonał oceny parametrycznej dokonań z obszaru sztuki pracowników Instytutu uznając ich jakość i rangę za znaczące dla rozwoju dyscypliny. Efektem przeprowadzonej przez KEJN oceny było nadanie naszej jednostce kategorii, która przekłada się m.in. na finansowanie otrzymywane z MNiSW.
Instytut Sztuk Wizualnych uzyskał pełne uprawnienia akademickiego do nadawania stopni: doktora i doktora habilitowanego w dyscyplinie sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki.
W roku akademickim 2023/2024 została po raz pierwszy powołana w Szkole Doktorskiej UJK sekcja sztuki, w ramach której prowadzone jest kształcenie w dyscyplinie sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki oraz dyscyplinie sztuki muzyczne.
Rozwój Instytutu wiąże się również z poszerzaniem oferty dydaktycznej dostosowanej do potrzeb zmieniającego się rynku pracy. Wysiłkiem kadry oraz zaangażowaniem Interesariuszy i studentów w 2023 roku powołano trzy nowe kierunki studiów o profilu ogólnoakademickim: Design studia I stopnia, Design społeczny studia II stopnia oraz jednolite studia magisterskie Grafika.
